دانش آکادمیک متولیان گردشگری شرط تعریف صحیح اکو هتل ها در ایران است - مجله کارنیکان

مهرداد فرشیدی، یک مدرس جهانگردی و هتلداری پیرامون اینکه دانش آکادمیک متولیان جهانگردی شرط تعریف صحیح اکو هتل ها در ایران است، اظهار کرد: از زمانیکه هتل ها براساس کاربری تقسیم شد، اسامی گوناگونی برای آنها انتخاب شد. این اسامی به آیتم ها و شرایط خاصی ارتباط دارد که از جمله آنها باید به شرایط فیزیکی هتل، نوع مشتریان، محل احداث و نوع خدماتی که هتل ها ارائه می دهند، اشاره نمود. یکی از انواع هتل هایی که چند سالی است علی الخصوص در کشورهای صاحب سبک رواج پیدا نموده، اکوهتل ها یا هتل های سبز است.

وی ادامه داد: البته اکوهتل با هتل سبز تفاوت های جزئی دارد اما معمولا در یک بخش دسته بندی می شوند. در واقع هر 2 آن به هتل هایی اشاره می نمایند که با محیط زیست سازگارتر است. بعضی از کارشناسان معتقدند که اکوهتل ها با توجه به نامشان هتل های اکوتوریسم است که در محیط های طبیعی و روستایی خدمات می دهد و بعضی دیگر معتقدند که اکوهتل ها همان هتل های سبز است.

این مدرس جهانگردی و هتلداری افزود: البته ما می توانیم هر 2 عامل را در اکو هتل ها مد نظر قرار دهیم، چرا که یکی از اصل های مهم در حفظ محیط زیست به ویژه در منطقه ها طبیعی و روستاها که جفرافیای طبیعی خود را حفظ نموده اند و هنوز به جاذبه انسانی تبدیل نشده اند، موضوع سازگاری با محیط زیست است.

انرژی های تجدیدپذیر اولویت هتل های سبز یا اکوهتل ها

فرشیدی گفت: هتل های سبز که در کشورها به جز ایران شاهد توسعه آن هستیم، با روش خاص خود اکوهتل ها را با محیط زیست سازگار می نمایند و مهمترین آیتم این است که آسیب رسانی به محیط زیست را به حداقل برسانند. این روزها کم و بیش به اشتباه از سوی بعضی هتلداران یا مسئولان می شنویم که اقدام به تاسیس هتل سبز نموده اند اما باید بگویم که هتل سبز شرایط و تعریف خاص خود را دارد.

وی توضیح داد: هتل های سبز یا هتل هایی که به صورت عام هتل اکو یا اکوهتل نامیده می شود، هتل هایی است که کمترین آسیب را به محیط زیست وارد می نمایند؛ به این معنی که اگر قرار است از انرژی در این هتل ها استفاده شود انرژی های تجدیدپذیر در اولویت هستند. به عنوان مثال میتوان گفت که از انرژی باد برای فراوری الکتریسیته و از انرژی خورشید برای فراوری برق و... استفاده می نمایند. بعلاوه در این نوع هتل ها سیستم های فاضلاب مناسب تعبیه شده که پساب و فاضلاب آن تصفیه می شود و در جایی دیگر از هتل مورد استفاده قرار می گیرد.

این مدرس هتلداری ادامه داد: به عبارتی آبی که در اکوهتل ها برای دوش یا شستن دست ها استفاده می شود، داخل فلاش سنگ ذخیره می شود تا زمان دیگری مورد استفاده قرار گیرد. در این هتل ها تفکیک زباله از مبدا رخ می دهد و زباله های شیشه ای، کاغذی، خشک و... از ابتدا در هتل تفکیک می شوند. بعلاوه اکوهتل ها از الیاف طبیعی برای منسوجات خود استفاده می نمایند.

فرشیدی بیان کرد: در این نوع هتل ها سعی بر آن است که از مواد شیمیایی به صورت حداقلی و در شست وشوی منسوجات از مواد شست وشوی طبیعی استفاده شود؛ پس میتوان گفت هتل هایی که موارد گفته شده را شامل می شود اکوهتل یا هتل سبز است.

وی افزود: همانطور که گفته شد باید اکوهتل ها در منطقه ها طبیعی احداث شود، به همین دلیل در شهرهای بزرگ و کلانشهرها نمیتوان اکوهتل به معنای واقعی احداث کرد. البته اگر معنی اکوهتل و هتل سبز را در هم بیامیزیم و یک معنی برای آن تعریف کنیم، می توانیم در شهرهای بزرگ نیز اینگونه هتل ها را داشته باشیم.

این مدرس جهانگردی و هتلداری ادامه داد: در حال حاضر نیز خانه ها و هتل های بومگردی که در منطقه ها طبیعی احداث شده نیز به عنوان هتل سبز یا اکوهتل شناخته می شود. البته زمانی میتوان بومگردی ها را به عنوان اکوهتل معرفی کرد که اصول سازگاری با محیط زیست در آن رعایت شده است.

فرشیدی در مورد برنامه های اجرایی و حمایتی این هتل ها در کشور بیان نمود: برای اینکه ما به یک هتل سبز به معنای واقعی دست پیدا کنیم، در درجه اول باید مسئولان و متولیان سفر و جهانگردی در ایران معنا و مفهوم درستی از هتل های سبز برای خود داشته باشند. این معنا و مفهوم در گرو دانش علمی و آکادمیک افرادی است که می خواهند برای جهانگردی و هتلداری در ایران تصمیم گیری نمایند که متاسفانه این موضوع از مسائل اصلی ما در این حوزه است.

ایجاد هتل های سبز مستلزم ارتباطی سازنده میان ارگان ها است

وی اظهار کرد: دستیابی به منابع سبز برای سازگاری محیط زیست در ساخت هتل ها مستلزم این است که با ادارات و دوایر اداری ارتباط وجود داشته باشد. به عنوان مثال باید برای استفاده از انرژی الکتریکی با وزارت نیرو هماهنگ شد و بابت موضوع آب و فاضلاب، موضوع پس آب ها و مساله تفکیک زباله از مبدا با شهرداری ها در ارتباط بود. باید هماهنگی و سازماندهی متناسب از سوی متولیان اصلی سفر یعنی وزارت میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی با این دوایر و سازمان های دولتی به وجود آید.

این استاد دانشگاه گفت: باید در جلساتی که برگزار می شود، مراتب آشنایی تصمیم گیرندگان در سازمان های مختلف و مسئولان با هتل سبز فراهم شود تا متولیان با توجه به امکاناتی که در اختیار دارند، تعاملات سازنده ای در این حوزه شکل دهند. البته مشکل اصلی برای تبدیل هتل هابا هتل های سبز مساله بودجه و هزینه ای است که باید صرف این کار شود که جز با استفاده از تسهیلات بانکی ممکن نیست، چرا که اگر قرار باشد سرمایه گذار یا مالک هتل کل هزینه ها را به تنهایی متحمل شوند، هزینه سرمایه گذاری بالا رفته و برای جبران آن ضروری است عایدی نیز افزایش پیدا کند.

فرشیدی توضیح داد: این افزایش عایدی مستلزم آن است که قیمت اتاق ها در هتل افزایش پیدا کند که این موضوع عملا منطقی نیست. بنابراین باید با استفاده از تسهیلات دولتی و استفاده از نظر کارشناسی بدون رانت بازی و سوءمدیریت های بی جا این کار توسعه پیدا کند تا هتل ها با دستورالعمل هایی که در اختیارشان قرار می گیرد، به همراه مشاوره های کارشناسان علمی و تعاملی سازنده با دستگاه های مختلف به سمت بازماندهی و سرمایه گذاری در توسعه هتل های سبز پیش فرایند.

ایجاد اکوهتل ها رونق جهانگردی را در پی دارد

وی بیان نمود: در ارتباط با تعامل جهانگرد با هتل های سبز و افزایش استفاده آنها از این هتل ها شاید شاهد تاثیر مستقیم روی صنعت جهانگردی از بابت لذتی که یک جهانگرد در زمان اقامت در این هتل ها ممکن است نصیبش شود، نباشیم اما با توجه به اینکه تمام جهانیان در حال حاضر متوجه آسیب هایی که انسان به محیط زیست وارد می نماید، هستند، این هتل به جای ضرررسانی به محیط زیست پیرامون خود اقدامی نیز برای حفظ و حراست از آن انجام می دهد که به لحاظ روانی بسیار تاثیرگذار است.

این مدرس جهانگردی و هتلداری اظهار کرد: تاثیر روانی زمانی خود را نشان می دهد که جهانگرد هنگام اقامت در هتل ضمن فراگیری آموزش های اکوجهانگردی با محیطی روبرو می شود که به عنوان مثال نظافتش با مواد طبیعی است و از مواد شیمیایی استفاده نمی شود، چرخه آب و فاضلاب آن باعث آلودگی زیست محیطی نمی شود که این موارد باعث ایجاد تعلق خاطر بیشتری نیز می شود.

فرشیدی افزود: موارد ذکر شده موجب استقبال بیشتر جهانگردان خواهد شد، چرا که استفاده از این نوع هتل ها حس لذت خاصی در جهانگردان به وجود خواهد آورد. البته عملکرد آموزشی این هتل ها را نیز نباید از یاد برد به عنوان مثال جهانگردی که آموزش رفتار با محیط زیست را ندیده باشد با اقامت در اینگونه هتل ها شیوه های مشابه را در جامعه و خانه خود نیز پیاده خواهد نمود.

شکل گیری هتل های سبز براساس تاریخچه طبیعت گردی

وی با اشاره به تاریخچه این هتل ها گفت: اصولا تاریخچه مشخصی برای اینگونه هتل ها وجود ندارد. صرفا تاریخچه ساخت هتل های سبز به تاریخچه طبیعت گردی در تمام جهان باز می شود. در واقع طبیعت گردی این ویژگی را دارد و این ذهنیت را در افراد به وجود می آورد که طبیعت را نباید تخریب کرد و باید برای زیبایی، حفاظت و سلامت آن از خود مایه گذاشت. بنابراین همانطور که جهانگردی از پیشینه بسیار زیادی در جوامع بشری برخوردار نیست، ابزار جهانگردی نیز که یکی از مهمترین آن هتل ها و مراکز اقامتی است، از سابقه و پیشینه بسیار زیادی برخوردار نیست.

این مدرس هتلداری ادامه داد: با اینکه کمتر از نیم قرن است که جهانگردی همه گیر و تخصصی شده، مراکز اقامتی نیز به نوعی تخصصی شده اند. البته در سه دهه اخیر که انسان متوجه تخریب محیط و آلودگی محیط زیست به شکل فزاینده و مخرب شده و در راستای آن به فکر حفظ و حراست از محیط زیست برای زندگی بهتر افتاده، این نوع تفکر در هتل و جهانگردی نیز تاثیر گذاشته و باعث تغییراتی شده است.

فرشیدی افزود: در حال حاضر متخصصین در پی راه هایی هستند که جهانگرد نیز بتواند در زمینه حفاظت از محیط زیست سهم خود را ادا کند و هیچ گونه تخریب محیطی به وجود نیاورد. شاید به همین دلیل است که در ماه های اخیر به جای استفاده از کلمه طبیعت گردی صحبت از اکوتوریسم می شود چرا که تفاوت اکوتوریسم با طبیعت گردی همان مساله پایداری زیست محیطی است. طبیعت گرد فردی است که علاقمند به طبیعت بوده اما هیچ احساس مسئولیتی نسبت به طبیعت ندارد ولی اکوجهانگرد ها کسانی هستند که علاوه بر توجه به زیبایی های طبیعت در حفظ، نگهداری و حراست از محیط زیست و طبیعت نیز کوشش می نمایند.

دستورالعمل خاصی برای احداث هتل های سبز در ایران وجود ندارد

وی در ارتباط با معیارهای ساخت اکوهتل اظهار کرد: من در ارتباط با معیارها و دستورالعمل ها برای احداث و راه اندازی یا تغییر کاربری هتل های نرمال به هتل های سبز در ایران دستورالعمل خاصی ندیدم اما جا دارد اساتید دانشگاه جهانگردی که تحصیلات آکادمیک دارند، با مطالعه دستورالعمل هایی که از سوی سازمان های جهانی به ویژه سازمان جهانی جهانگردی و سازمان جهانی اکوتوریسم تدوین شده است، دستورالعمل ها را آموزش داده و با ویژگی هایی که در کشورمان وجود دارد، منطبق سازند. همانطور که گفته شد میتوان با استفاده از تسهیلاتی که دولت در اختیار سرمایه گذاران می گذارد نیز کاربری هتل ها را به سمت هتل های سبز تغییر داد.

هتل های سبز علاوه بر تاثیرات زیست محیطی به لحاظ کاهش هزینه ها برای مالکین حائز اهمیت هستند

این مدرس دانشگاه بیان نمود: هتل های سبز جدا از زیبایی های محیطی و تاثیر محیطی که دارند از لحاظ کاهش هزینه ها نیز بسیار برای مالکین هتل و سرمایه گذاران حائز اهمیت هستند؛ در واقع هزینه های آنها را پایین آورده و با توجه به اینکه تاثیر مخربی بر محیط زیست نخواهد داشت، هزینه های عمومی جامعه شهری نیز پایین می آید.

فرشیدی گفت: اما در ایران هنوز قدم های اولیه در این راستا برداشته نشده و ضروری است با اساتید دانشگاهی که در این زمینه مرتبط هستند، مشورت شود. اساتید محیط زیست، اساتید منابع طبیعی، اساتید جهانگردی، اساتید هتلداری، اساتید آشنا به مواد شیمیایی و شوینده هایی که در نظافت استفاده می شوند و اساتید مختلفی که نظرشان در این زمینه می تواند حائز اهمیت باشد، جز این دسته هستند و می توان از طریق آنها تشکل هایی را تشکیل داد که در درجه اول آموزش را برای افراد مرتبط با جهانگردی و مراکز اقامتی فراهم نمایند. مالک هتل، کارمندان هتل و حتی پرسنل میراث فرهنگی که صدور مجوزها از طریق آنها صورت می گیرد، از جمله این افراد هستند.

وی ادامه داد: به همین دلیل باید افراد مزبور را با کلیات امر آشنا و پس از آن زمینه لازم برای توسعه کار را فراهم کرد. با انجام این مراحل در ادامه باید سعی کنیم با نظارت و کنترل دائمی به دقت عمل در سازگاری مراکز اقامتی با محیط زیست اضافه نموده و مانع از تخریب محیطی از سوی این مراکز اقامتی شویم.