ویتامین کا و وارفارین - مجله کارنیکان

تألیف و ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری

منبع: راسخون

ویتامین K نقشی بسیار حیاتی در فرآیند لخته شدن خون ایفا می نماید، در حالی که وارفارین یک نوع دارویی است که آن را به تأخیر می اندازد. کسانی که این دارو برایشان تجویز شده، احتیاج به مصرف ویتامین K در مقادیر محدود دارند. این مقاله در صورتی که این دارو را مصرف می کنید، بعضی از اطلاعات مهم را به شما ارائه می دهد.

ویتامین K یکی از 6 نوع اصلی از ویتامین ها است. این ویتامین، مسئول اطمینان از لخته شدن مناسب خون و افزایش توده استخوان، که در توسعه استخوان یاری می نماید، می باشد. ویتامین K تقریباً در تمام سبزیجاتِ سبز یافت می شود و هر روز به میزان کم مورد احتیاج است. کم بود ویتامین K می تواند باعث آهسته تر شدن لخته شدن خون شود که نشانه خوبی نیست. هم چنین باعث می شود افراد در گرما دچار خون ریزی بینی شوند. وجود ویتامین K برای انعقاد خون ضروری است و بدون این ویتامین کبد نمی تواند پروترومبین که موجب انعقاد خون است را بسازد. هم چنین کم بود این ویتامین در پوکی استخوان هم مؤثر است. عواملی که ممکن است باعث شوند کم بود ویتامین K در بدن بروز کند عبارتند از عدم جذب چربی ها در روده، بیماری های کبد یا در شرایطی که مصرف آنتی بیوتیک باعث از بین بردن باکتری هایی شود که در روده ویتامین K فراوری می کنند. هم چنین در بچه هایی که فقط از شیر مادر تغذیه می کنند هم احتمال کم بود ویتامین K وجود دارد. اشعه ایکس و اشعه رادیو اکتیو و هم چنین آلودگی هوا این ویتامین را در بدن از بین می برند.

در سال 1935 میلادی دانشمندی دانمارکی به نام هنریک دام متوجه وجود ماده ای در بدن مرغ شد که باعث انعقاد خون می شد. وی این ماده را ویتامین K نام گذاری کرد. تا کنون دو نوع از این ویتامین شناخته شده است که K1 و K2 نام دارند و تفاوت اندکی در ساختار مولکولی با هم دارند. ویتامین K مانند ویتامینD محلول در چربی است و بدن برای جذب آن احتیاج به صفرا دارد. این ویتامین در برابر حرارت پایدار است، اما در مقابل نور آفتاب و یخ زدگی از بین می رود. هر چه هوا گرم تر شود احتیاج بدن به این ویتامین بیشتر می شود.

مهم ترین فایده این ویتامین جلو گیری از خون ریزی است. ویتامین K در کنترل و درمان خون ریزی ناشی از بیماری های کبدt زردی و زخم معده سودمند است و هم چنین خون ریزی های ناشی از استفاده طولانی مدت از آسپرین-ها و آنتی بیوتیک ها را درمان می نماید. هم چنین این ویتامین در درمان خون ریزی شدید در دوران قاعدگی مفید است. به نو زادان زود رس که امکان خون ریزی در آنها زیاد است هم بعد از تولد ویتامین K تزریق می کنند. هم چنین این ویتامین در پیش گیری از سنگ کلیه و درمان پوسیدگی استخوان سودمند است. نوع مصنوعی آن که محلول در آب است در درمان زخم های پوستی مفید است.

کسانی که بیماری لخته شدن خون داخلی یا ترومبوز برایشان تشخیص داده شده است، گاهی مصرف وارفارین به اسم یک عامل رقیق کننده خون به آنها توصیه می شود. وارفارین تحت نام های تجاری مختلف از جمله کومادین، مروان ، واران، و لاوارین در دست رس است. این دارو اثرات ویتامین K را در بدن کاهش می دهد، در نتیجه منجر به کند شدن فرایند لخته شدن خون می شود. اگر مصرف ویتامین K در حال استفاده از این دارو افزایش یابد، ممکن است در عمل کرد آن تداخل ایجاد شود. از سوی دیگر، ممانعت کامل از مصرف این ویتامین ممکن است اثرات منفی این دارو را که مضر هم هست، افزایش دهد. افراد با استفاده از این دارو همواره باید مراقب مقدار ویتامین K در بدن خود باشند.

تنظیم سطوح وارفارین و ویتامین K در بدن

بعضی از افراد مستعد به ترومبوز یا آمبولی، لخته شدن به همراه حباب های هوا در رگ های خونی خود می باشند. اگر میزان لخته رشد کند و در یک عضو حیاتی گیر کند، می تواند زندگی فرد را تهدید کند. در چنین مواردی، وارفارین به منظور یک داروی ضد انعقاد خون تجویز می شود. این دارو هم چنین برای جلو گیری از بیماری هایی مانند حمله قلبی، سکته مغزی، فیبریلاسیون دهلیزی و بیمارهای عروق تجویز می شود. وارفارین به منظور کاهش (و نه نفی) عمل کرد ویتامین K مصرف می شود.

به کسانی که وارفارین مصرف می کنند، توصیه می شود که به صورت ماهانه تست نسبت نرمال شده بین المللی (INR) و زمان پروترومبین (PT) را انجام دهند. این آزمایشات مدت زمان لازم برای انعقاد خون را میزان گیری می کنند. برای اطمینان از اینکه نتایج این تست ها در محدوده قابل قبول باشد، بسیار مهم است که در مصرف دارویی که به وسیله دکتر تجویز می شود منظم و سخت گیر باشید و از مقدار مصرف ویتامین K در بدن خود مطلع باشید. مقدار آن در بدن باید سازگار باشد، به اسم مثال، نباید به شدت افت کند و یا نباید به شدت افزایش یابد. افت و یا افزایش ناگهانی مقدار ویتامین K ممکن است مضر باشد. آنچه که می خورید نقش مهمی در این فرایند ایفا می نماید. بخش بعدی به شما اطلاعات مختصری در خصوص مواد غذایی که باید از مصرف بیش از حد معمول آن خود داری نمایید، ارائه می دهد.

غذاهایی که در حین مصرف وارفارین باید اجتناب شود

آیا با یک پزشک مورد اعتماد و یا متخصص تغذیه در خصوص یک برنامه رژیم غذایی دقیق مشورت نموده اید؟ در این جا لیستی از غذاهای غنی از ویتامین K آورده شده است که باید از مصرف بیش از حد آن اجتناب شود و یا اگر شما آنها را به طور منظم مصرف می کنید، باید مصرف آن را متناسب نمایید.

اسفناج

کاهو

کلم بروکلی

کلم پیچ

نخود فرنگی

جوانه بروکسل

برگ چغندر سوئیس

جعفری

خردل

مارچوبه

کلم

پیاز بهار

کلم برگ

ماهی تن

آلو سیاه

توت سیاه / آبی

آوکادو

نوشابه های خاصی وجود دارند که باید از مصرف همراه با وارفارین اجتناب شوند. این ها عبارتند از

آب زغال اخته

الکل

چای سبز (چای سبز باعث خنثی شدن اثر وارفارین می شود. بنا بر این افرادی که چای سبز و وارفارین مصرف می کنند، باید خون خود را مرتباً چک کنند تا اثر دارو کم نشده باشد.)

زرده تخم مرغ

گوجه فرنگی

کرفس

روغن سویا

روغن کبد ماهی

جگر (جگر حیوانات و طیور منبع غنی از ویتامین K می باشد. مقدار ویتامین K در 100 گرم جگر معادل یک فنجان سبزیجات برگ سبز می باشد. در صورت مصرف 100 گرم جگر در روز باید از مصرف سایر منابع ویتامین K مانند انواع سبزیجات خودداری شود.)

سیر (ثابت شده است که سیر از تشکیل لخته در خون جلو گیری می نماید و باعث افزایش رقت خون می شود. بیمارانی که وارفارین مصرف می کنند نباید بیشتر از 1 حبه سیر در روز مصرف کنند زیرا ممکن است باعث رقیق شدن بیش از حد خون و احتمال خون ریزی شود.)

مقدار احتیاج روزانه انسان به این ویتامین در مردان 80 میکرو گرم و در زنان 65 میکرو گرم است. میزانی از این ویتامین در کبد ذخیره می شود که جواب گوی احتیاج یک هفته بدن انسان می باشد. خوردن سبزی های پر برگ و تیره برگ برای دریافت این ویتامین سودمند است. هم چنین چون این ویتامین محلول در چربی است، خوردن سس با سالاد باعث افزایش جذب این ویتامین می شود.

برای یک فرد تحت درمان با وارفارین، حفظ تعادل سطح ویتامین K در بدن کاملاً حیاتی است. برترین راه برای انجام این کار این است که با پزشک خود و یا متخصص تغذیه عمدتاً در خصوص آن چه که شما می توانید بخورید و هم چنین میزان آن مشورت نمایید.

سلب مسئولیت: این مقاله صرفاً به منظور مقاصد آموزشی ارائه شده است و نباید به اسم یک جای گزین برای توصیه های پزشکی تخصصی در نظر گرفته شود.

/ج

منبع: راسخون