اگر بیگانگان از منظومه شمسی بازدید نموده باشند، چگونه بفهمیم؟ - مجله کارنیکان

اما اگر چنین بازدیدی انجام گرفته باشد، چگونه می توانیم در پی سرنخ های بر جای مانده از این بازدیدنمایندگان فضایی باشیم؟

جست وجو برای دست ساخته های فرازمینی

چندین روش اصلی برای کشف حضور موجودات هوشمند در خارج از زمین وجود دارد. اولین رویکرد این است که در پی نشانه هایی از هر نوع زندگی، اعم از هوشمند یا غیره باشیم. این رایج ترین روش در نجوم است و معمولا منظومه های ستاره ای دیگر را هدف قرار می دهد.

برای نمونه دانشمندان در پی مواد شیمیایی فراوری شده به وسیله حیات در جو دنیا های دیگر می گردند. اما جست وجوی حیات فرازمینی مکان هایی را در منظومه شمسی هم شامل می گردد، مانند سطح مریخ و جو غنی از هیدروکربن قمر تایتان زحل و یا حتی عنصر فسفین که در سیاره ناهید کشف شد.

رویکرد دیگر این است که به طور خاص در پی حیات هوشمند باشیم، زیرا احتمالا موجودات فرازمینی هوشمند می توانند حضور خود را بسیار راحت تر از یک میکروب آشکار نمایند. به عنوان مثال، می توانیم در پی نشانه های ارتباطی موجودات هوشمندی باشیم که علائم حضور خود را در طول موج های رادیویی یا نوری منتشر می نمایند. کاری که برنامه جست وجوی هوش فرازمینی (SETI) با کاوش سیگنال های رادیویی در پی آن است.

بیگانگان هوشمند ممکن است سرنخ های دیگری هم از خود بر جای بگذارند. اگر آن ها قادر به ساختن اَبَرسازه هایی مانند سازه های دایسون شوند، می توانیم هنگام جست وجوی سیستم های ستاره ای دیگر آن ابرسازه ها شناسایی کنیم. مثلا سازه های به میزان کافی بزرگ در اطراف یک ستاره، نوری را که ما می بینیم تغییر می دهند و می توانند نشانه ای از فعالیت هوشمند باشند.

تا کنون، تمام جست وجوها برای یافتن حیات فرازمینی بی نتیجه بوده است. اما راه دیگری وجود دارد که نسبتا ناشناخته است: جست وجو برای دست ساخته های فرازمینی (Search for Extraterrestrial Artifacts) یا سِتا (SETA).

ایده پشت این رویکرد این است که اگر بیگانگان به میزان کافی پیشرفته شوند، ممکن است بخواهند کهکشان را یا مستقیما و یا به وسیله فضاپیماهای رباتیک کشف نمایند. در تاریخ تقریبا 4.5 میلیارد ساله منظومه شمسی، این بیگانگان زمان زیادی برای چرخیدن در منطقه ما داشته اند و شاید اثری از خود بر جای گذاشته باشند.

به جای مانده ها

برخلاف پروژه سِتی، رویکرد سِتا به اخترشناسان امکان می دهد تا در پی نشانه های به جای مانده از گذشته هم باشند. آن ها مجبور نیستند به دریافت سیگنال رادیویی از تمدنی که هم زمان با گوش دادن ما فعال است، امیدوار باشند.

در واقع، تمدن های متعددی می توانستند در سراسر کهکشان آمده و رفته باشند، که هر کدام از آن ها پیش از نابود شدن یا حتی رفتن به منطقه ها جالب تر، ممکن است چیزی را در منظومه شمسی باقی گذاشته باشند.

به تازگی ستاره شناسان راهبردی را برای استفاده از تلسکوپ ها، نقشه برداری های آسمان و کاوشگرهای سیاره ای موجود برای شکار نشانه هایی از بازدیدهای گذشته بیگانگان پیشنهاد کردند. آن ها سه دسته از بقایایی را که ممکن است در این مسیر تشخیص دهیم، مطرح کردند.

دسته نخست دست ساخته های سطحی متداول مانند فضاپیماهای از کار افتاده و به جامانده، کاوشگرها و حتی زباله های فضایی هستند. در مدت زمان نسبتا کوتاهی که بشر برای کاوش در منظومه شمسی در اختیار داشته است، ماه و مریخ را با ده ها فضاپیمای منقرض شده و قطعات تصادفی زباله پر نموده است.

بنابراین تصور اینکه تمدن بیگانه ای که در حال بازدید بوده است هم همین کار را انجام داده باشد، غیرمنطقی نیست. به علاوه، از آنجا که بسیاری از سطوح اجرام منظومه شمسی هوازدگی یا آتشفشان را تجربه نمی نمایند، یک دست ساخته به جای مانده در سطح آن ها می تواند برای میلیاردها سال تقریبا سالم باقی بماند.

در کنار دست ساخته های روی سطح، ممکن است بعضی فضاپیماها هم در فضای میان سیاره ای معلق باشند؛ دسته ای که معمولا به عنوان لرکر (Lurkers) شناخته می شوند. این تجهیزات و وسایل ممکن است در یک نقطه گرانشی پایدار لاگرانژی باقی بمانند یا به دور یک قمر بچرخند.

حتی ممکن است اکنون هم فعال باشند، اتفاقات جالبی را که در منظومه شمسی رخ می دهد، رصد و ثبت نمایند، یا ممکن است مدت ها قبل از کار افتاده باشند و تفاوت چندانی با یک سیارک یا دنباله دار نداشته باشند.

در نهایت، ممکن است با دست ساخته های میان ستاره ای روبرو شویم، سازه هایی که هرگز قرار نیست در یک منظومه ستاره ای باقی بمانند، اما بی هدف در کهکشان پرسه می زنند و از یک منظومه به منظومه دیگر می روند. ما در حال حاضر چندین ابزار مانند تلسکوپ های نجومی گسترده و مأموریت های سیاره ای برای تشخیص این نوع مصنوعات فرازمینی داریم.

نشانه های تغییرات وارد شده

وقتی صحبت از سفر می گردد، ممکن است با آنالیز های فعلی هم این توانایی را داشته باشیم که شواهدی از ماجراجویی های میان ستاره ای و میان سیاره ای بیگانگان پیدا کنیم. برای نمونه هر فضاپیمای میان ستاره ای، به روشی برای رانش احتیاج دارد.

و چون حتی بیگانگان هم باید از قوانین نیوتن پیروی نمایند، باید نوعی اگزوز برای به حرکت درآوردن فضاپیمای آن ها وجود داشته باشد. هر چه بخواهیم فضاپیما سریع تر حرکت کند، خروجی آن هم باید قدرتمندتر باشد که به طور بالقوه آن را برای تلسکوپ فضایی جیمز وب یا رصدخانه پرتو ایکس چاندرا قابل مشاهده می نماید.

سفر بین ستاره ای بعلاوه می تواند شامل پیشرانه لیزری به وسیله بادبان نوری باشد که باز هم می تواند قابل تشخیص باشد. یا ممکن است شواهدی از سرنخ های ظریف تر، مانند ناهنجاری های گرانشی پیدا کنیم. مثلا مدارهای اجرام کوچک که کاملا منطقی به نظر نمی رسند و ممکن است به وسیله یک فضاپیمای در حال عبور آشفته شده باشند.

در نهایت، می توانیم به جای رصدهای صرفا غیرفعال، در منظومه شمسی در پی نشانه هایی از فعالیت گذشته آنان باشیم. برای نمونه اگر بیگانگان یک معدن روباز در عطارد ایجاد نموده باشند، امروز همچنان می توانیم آن را ببینیم.

یا اگر تجهیزات سنگین آن ها هنوز فعال باشد، مقداری گرمای تلف شده به همراه خواهند داشت که نسبت به تشعشعات ساطع شده از سطح سیاره یا قمر فرق دارد. در نهایت، ممکن است بتوانیم ناهنجاری های ژئوشیمیایی را پیدا کنیم که نتیجه دستکاری فرآیندهای شیمیایی در یک سیاره یا قمر هستند.

به گفته دانشمندان می توان از رصدخانه های فعلی و آینده و بعلاوه کاوشگرهای منظومه شمسی بدون احتیاج به تغییر پارامترهای مأموریت شان، برای شکار این دست ساخته های بیگانگان استفاده کرد.

بدین ترتیب اگر سطوح سیارات را اسکن و از بخش های بزرگ منظومه شمسی تصویربرداری کنیم، می توانیم در کارزارهای علمی مختلف، در پی یافتن شواهدی از حیات فرازمینی هم باشیم.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از دست ساخته های فرازمینی

Credit: Jason Treat/Sean McNaughton, NGM

منبع: Space