شیوع پدیده پشم خواری در گوسفندان؛ ارمغان تلخ خشکسالی - مجله کارنیکان

با توجه به اخباری مبنی بر شیوع پشم خواری در بین گوسفندان بر آن شدیم که این موضوع را با یکی از اعضاء هیات علمی گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد در میان بگذاریم.

کامران شریفی در گفت وگو با خبرنگاران در مورد خبرهای مبنی بر مسائل به وجود آمده برای گوسفندان در اثر خوردن پشم یکدیگر به دلیل خشکسالی اظهار کرد: باید توجه داشت هنگامی که در زمینه های اجتماعی خبری به این شکل ارائه می گردد ممکن است بیش از حد برجسته شده تا انعکاس اجتماعی وسیع تری پیدا کند، اما اینکه همه گوسفندان دچار این شرایط شده اند صحیح نیست.

وی اضافه کرد: هرگاه به لحاظ شیمیایی و فیزیکی نواقص و کمبودهایی در تغذیه گوسفندان و دام وجود داشته باشد و بعلاوه دامدار نسبت به رفاه دام بی تفاوت باشد، امکان دارد که گوسفندان آغاز به خوردن پشم یکدیگر نمایند. ما این رفتار نابه هنجار را در سایر حیوانات و حتی انسان ها نیز مشاهده می کنیم. از این موارد به پدیده همنوع خواری در طیور یا تریکوتیلومانیا در انسان، سایش دندان و بلع هوا در اسب و طیفی از رفتار ناهنجار در سایر گونه های حیوانی می توان اشاره نمود.

عضو هیات علمی گروه دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به وجود مسائل در شرایط محیطی چرای گوسفندان مطرح کرد: مسئله کمبود مواد غذایی دام مسئله ای جدی است و دامدارانی که نیازمندی های غذایی و رفاه حیوانات را نتوانند تامین نمایند، محتمل است که گوسفندان شان آغاز به خوردن پشم خود یا یکدیگر نمایند. بعلاوه به درجات گوناگون و در نقاط متفاوت کشور بسته به اندازه بارندگی و شرایط محیطی چرای گوسفندان با مسائل متعددی از جمله کمبود مواد معدنی، کمبود انرژی و پروتئین و... روبه رو هستیم که می تواند منجر به بیماری های مختلفی گردد که یکی از آن ها پشم خواری است.

شریفی توضیح داد: اگر بخواهیم فقط بر مسئله پشم خواری متمرکز شویم، با اینکه این رفتار در گوسفندان برای انسان بار عاطفی دارد، اما به لحاظ اقتصادی از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا می تواند به تسهیل بروزِ بیماری های دیگری در گوسفندان، و در نهایت به ورشکستگی دامدار بیانجامد. بعلاوه مرگ و میر و ضعف دام را نیز در بر خواهد داشت زیرا پشم ها در داخل دستگاه گوارش شرایط ایجاد ساختارهای توپی شکل را ایجاد نموده که موجب انسداد دستگاه گوارش خواهد شد و دام در اثر انسداد دستگاه گوارش احتمالاً غیر قابل درمان خواهد بود.

وی ادامه داد: در صورت مهار نکردن این شرایط، دامدار مجبور به تحویل دام به کشتارگاه خواهد بود. درست است که دام با مرگ از این درد و رنج خلاص خواهد شد اما با درد و رنج خانواده دامدار روستایی چه باید کرد؟. بخش قابل توجهی از عایدی خانواده های روستایی به وسیله پرورش دام است که با مرگ و میر آن ها و از دست رفتن سرمایه زندگی در این خشکسالی وحشتناک به ناچار به حاشیه نشینی روی خواهند آورد.

عضو هیات علمی گروه دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد درباره پیش بینی فراوری دام در سال آینده گفت: شرایط فراوری دام در سال آینده در صورت تداوم کاهش بارندگی وخیم خواهد بود زیرا با شرایط نابسامان مراتع و مشکل در تغذیه شاهد بروز انواع بیماری ها در گوسفندان خواهیم بود. بنابراین احتمالاً فراوری گوشت نیز در آینده کاهش پیدا می نماید. باید توجه داشت که به دلیل کاهش مصرف سرانه گوشت قیمت ها آنچنان افزایش نیافته است. همین نکته ممکن است موجب گردد متوجه وخامت شرایط حال دامداران و فرایند رو به نزول پتانسیل فراوری گوشت در کشور نشویم.

شریفی درباره اثرات حذف ارز 4200 تومانی اعلام نمود: ارز چند نرخی پیغامدهای غلطی برای بازار دارد و ضربه بزرگی را نیز در نگاه کلان به دامپروری کشور از نوع صنعتی هم وارد نموده است. تک نرخی شدن ارز، نعمتی برای اقتصاد کشور است و از آن گزیر وگریزی نیست. با این حال دامدارانی که وارد توسعه پایدار نشده اند، در برابر تغییر شرایط ناشی از حذف ارز 4200 تومانی فاقد تاب آوری لازم برای تطابق با موقعیت تازه هستند و متحمل فشار بیشتری شده و مجبور می شوند نهاده ها را با قیمت بالایی خریداری نمایند. از طرف دیگر دسترسی آن ها به منابع اقتصادی اعم از نقدینگی و وام آنچنان اندک است که در برابر تکانه ناشی از این تغییر تاب مقاومتی نخواهند داشت.

وی اضافه کرد: در این شرایط اقتصاددانان و متخصصان کشور باید یاری نمایند تا ضربه کمتری به دامدار وارد گردد به نحوی که تناسبی بین هزینه های صورت گرفته و قیمت محصول نهایی حاصل از پرورش دام وجود داشته باشد. باید شرایطی ایجاد کرد که پیغام های درستی به مصرف نمایندگان و فراورینمایندگان در بازار ارسال گردد تا بتوانند مطابق با توسعه پایدار تصمیم گیری دقیق و صحیحی انجام دهند. ارز چند نرخی پیغام های گمراه نماینده ای برای بازار دارد و زمینه ساز فساد است.