بلاتکلیفی همسایگان یک دانشگاه ، مهاجرت، تخریب و تغییر بافت فرهنگی محله، حاصل اجرای یک طرح - مجله کارنیکان

خبرنگاران آنلاین - نصیبه سجادی: بعضی از مردم به رغم اینکه مسائل امانشان را بریده، اما چون چشم امید به نهادهای قانونی دارند به ماندن در اینجا امیدوار شده اند، آن هم به اجبار، شاید بتوانند با طرح شکایت در دیوان عدالت اداری و... صدایشان را به گوش مسئولان مربوطه برسانند و هویت از دست رفته یک محله قدیمی و اصل و نشان دار را که مرکز به وجود آن می بالد به آن برگردانند. اما در این سال ها چه بر سر اهالی، خانه ها و خیابان های اطراف دانشگاه تهران آمده که عطای همسایگی با یک سازمان استخوان دار علمی و فرهنگی کشور را به لقایش بخشیده و رفتن را به ماندن ترجیح داده اند حدیث مفصلی است که توضیح کوتاهی از آن را در ادامه می خوانید.

خواندنی های بیشتر را اینجا دنبال کنید

فریز غیرقانونی

سال 1376، کمیسیون ماده 5 شهرداری وقت مرکز، رأی به فریز محدوده اطراف دانشگاه تهران داده تا امکان هرگونه ساخت وساز را از ساکنان اطراف بگیرد بدون اینکه طرحی در این رابطه در شورای عالی شهرسازی و معماری آن موقع تصویب شده باشد.

اعظم شعبانی یکی از ساکنان قدیمی محله و نماینده اهالی با این مقدمه که با وجود نبود طرحی مصوب حدود 25 هکتار از اراضی اطراف دانشگاه در این سال ها فریز می گردد، ادامه می دهد: تازه سال 1382، یعنی سال ها بعد از فریز غیرقانونی محدوده هیئت وزیران طرحی را برای ساماندهی دانشگاه تهران ارائه می دهد آن هم مشروط، یعنی این طرح باید در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب برسد.

به گفته شعبانی که به نمایندگی از ساکنان پیگیر خواسته قانونی آنها شده، هنوز طرحی مصوب برای این فریز که 25 سال از آن می گذرد وجود ندارد.

او ادامه می دهد: در هر جای جهان بخواهند حتی اگر تابلویی را جابه جا یا نصب نمایند، حتماً در کار گروهی متشکل از کارشناسان آن را به شور می گذارند و بعد از آنالیز همه جوانب آن را انجام می دهند. چطور می گردد که در منطقه مهمی از مرکز و در اطراف دانشگاه تهران تصمیم به فریز محدوده ای گرفته می گردد که اگر کارشناسی و جوانب درست سنجیده می شد، تصمیم دیگری برای ساماندهی دانشگاه تهران می گرفتند و این مسائل که در رأس آن تضییع حقوق شهروندی و مالکانه مردم محدوده است به وجود نمی آمد. این تصمیم که آمرانه و بدون آنالیز های لازم گرفته شد غیرکارشناسی است و نتیجه ای جز خرابی، تغییر بافت، سردرگمی ساکنان و کاسبان و مخدوش شدن هویت فرهنگی و اجتماعی محله آورده دیگری برای اهالی نداشته است.

خرید اوراقی واحدها

وقتی دانشگاه تملک آپارتمان های محدوده را آغاز می نماید، بعضی از ساکنان واحدهای مسکونی شان را می فروشند و بعضی حاضر به این کار نمی شوند. شعبانی می گوید: از آن موقع شرایط برای ساکنان در آپارتمان های نیمه تملک سخت تر شد. ساکنان این ساختمان ها اغلب از پرداخت نشدن به موقع شارژ واحدهای در اختیار دانشگاه و تغییر کاربری آنها که تبدیل به اداره، دانشکده و خوابگاه شده شکایت داشته و دارند و ادامه این شرایط آنها را مستاصل نموده است.

او می افزاید: وقتی چند واحد یک آپارتمان مسکونی خوابگاه پسرانه شد، خریدار اول و آخر سایر واحدها هم خود دانشگاه شد و مردم هم مجبور شدند که هر شرطی که دانشگاه گذاشت، بپذیرند. خودم شاهد بودم که خانواده ای بعد از فوت پدر تصمیم به فروش یک واحد آپارتمانشان گرفتند که هنوز مادرشان در آن سکونت داشت. شرایط زندگی برای مادر این خانواده در ساختمانی که چند واحدش را دانشکده خریده بود، بسیار سخت بود در عین حال مشتری دیگری غیر از خود دانشگاه حاضر به خرید آن واحد نبود. دانشگاه هم اظهار می کرد که بودجه ای برای خرید ندارد و فقط می تواند به وسیله اوراق خزانه داری آن را بخرد. این خانواده چاره ای نداشتند و راهی برایشان باقی نمانده بود جز اینکه واحدشان را به دانشگاه بفروشند. معامله به وسیله اوراق زمانبر هست، اما مالکان نمی دانستند که این زمان چیزی حدود 7 ماه طول می کشد، یعنی از اردیبهشت سال 97 تا مهر ماه این خانواده در چند قسط پیروز به دریافت پول خود شدند و عملاً قدرت خریدشان در شرایط سرسام آور تورم بازار مسکن به نصف رسید.

آوار مسائل یک طرح

اینها بخشی از مسائل متعددی است که اجرای یک طرح به گفته شعبانی غیرقانونی بر سر ساکنان محدوده های اطراف دانشگاه آوار نموده است. تخریب وسیع خانه های خریداری شده عمدتاً در فاز شمالی و غربی از دیگر معضلات محدوده است. تخریب این خانه ها و تبدیل آنها به خرابه، کوچه ها و خیابان های قلب مرکز را به خرابه های حاشیه شهر بیشتر شبیه نموده است. شعبانی می گوید: اگر سری به محدوده دانشگاه بزنید با صحنه هایی روبرو می شوید که کمتر جایی در تهران نظیر آن را می بینید؛ زمین هایی بایر که به محل تجمع کارتن خواب ها تبدیل شده، در حالی که این زمین ها کنار ساختمان های مسکونی است و زن و بچه های مردم آنجا زندگی می نمایند. آتش سوزی های گاه و بیگاه که معتادان ایجاد می نمایند، کوچه ها و خیابان هایی پر از زباله که هر از گاهی شهرداری ناچار به ورود می گردد و آن جا را پاکسازی می نماید. انتشار بوی تعفن ناشی از زباله ها که صدای اعتراض اهالی را بالا برده و گودبرداری های غیراصولی کنار ساختمان هایی که مردم در آن سکونت دارند، بدون داشتن مجوز و رعایت نکات ایمنی و مواردی بسیار دیگر، مسائلی است که بیان همه آنها مثنوی هفتاد من کاغذ می خواهد.

درخواست اهالی از مسئولان شهری

بعد از گذشت 4 سال از آخرین پیگیری های ساکنان محدوده دانشگاه تهران، شورای عالی شهرسازی و معماری در معین تکلیف اراضی محدوده و خاتمه دادن به بلاتکلیفی فرسایشی مالکان، تیر ماه سال 1400 مصوبه ای صادر کرد که بر اساس آن، طرح دانشگاه محدود به زمین هایی می گردد که تا به امروز تملک نموده و املاک تملک نشده از فریز و طرح خارج شده اند و بر اساس این مصوبه شهرداری مکلف شده که طرح تفصیلی محدوده را آماده کند. به گفته شعبانی یک سال از این مصوبه گذشته و مردم منتظر اجرای آن هستند. او می گوید: 25 سال است که حق تسلط مردم محدوده بر اموال و دارایی های شان مخدوش شده و آنها پاسخ مطالباتشان را نگرفته اند. از مسئولان می خواهم هرچه زودتر ساکنان مظلوم این محدوده را به حق قانونی و مسلم شان برسانند.