نقشه آمریکا برای ترکیه در دو حوزه سوریه و لیبی

به گزارش مجله کارنیکان، برخی از تحلیل گران٬ صرف نظر از دیدگاه های مثبت و ایجابی که تحولات اخیر لیبی را به نفع ترکیه ارزیابی می کنند٬ معتقدند که تیم اردوغان باید از چند و چون بازی های آمریکا درک واقع بینانه ای٬ داشته باشد.

نقشه آمریکا برای ترکیه در دو حوزه سوریه و لیبی

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران ٬ هفته گذشته از منظر بررسی شرایط روابط لیبی و ترکیه٬ هفته مهمی بود. چرا که دولت اردوغان با دو اقدام مهم٬ نشان داد که حالا حالاها با لیبی کار دارد و می خواهد به شکل تمام قد٬ از دولت وفاق ملی حمایت کند.

بنابراین٬ روز سه شنبه هفته گذشته٬ شورای عالی امنیت ملی ترکیه در نشستی که به ریاست رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور تشکیل شد٬ به طور رسمی گفت که به حمایت از دولت فائز السراج٬ ادامه خواهد داد.

دو روز پس از آن نیز٬ اردوغان٬ یک بار دیگر و به شکل حضوری٬ میزبان فائز السراج نخست وزیر دولت وفاق ملی لیبی شد و این بار٬ امینه اردوغان همسر رئیس جمهور ترکیه نیز٬ با خانم نادیا رفعت همسر نخست وزیر لیبی به شکل رسمی دیدار کرد تا طرفین نشان دهند که دولت وفاق ملی را در چهارچوب پروتکل های رسمی دیپلماتیک می بینند و به تعمیق روابط آنکارا - طرابلس می اندیشند.

با این حال٬ برخی از تحلیل گران٬ صرف نظر از دیدگاه های مثبت و ایجابی که تحولات اخیر لیبی را به نفع ترکیه ارزیابی می کنند٬ معتقدند که تیم اردوغان باید از چند و چون بازی های آمریکا درک واقع بینانه ای٬ داشته باشد.

مهمت علی گوللر از تحلیل گران روزنامه جمهوریت٬ از کارشناسانی است که در این حوزه٬ دست کم به اندازه نویسندگان رسانه های هوادار حزب عدالت و توسعه٬ خوشبین نیست و ترجیح می دهد توجه دستگاه دیپلماسی ترکیه را به سناریوها و شیطنت های احتمالی واشنگتن٬ جلب کند.

اهمیت جغرافیای سیاسی

لیبی را با سوریه و مدیترانه٬ در یک جبهه ببینیم

مهمت علی گوللر ستون نویس روزنامه جمهوریت٬ ضمن اشاره به اهمیت توافق امنیتی و دریایی بین دولت اردوغان دولت السراج٬ به موضوع ارتباط زنجیره ای تحولات سیاسی منطقه اشاره کرده و نوشته است: عجیب نیست که وقتی به سیمای جغرافیای منطقه می نگریم٬ موضوع مهمی به نام همزمانی آغاز مسائل سوریه و لیبی٬ توجه ما را به سوی خود جلب کرده و به خاطر می آوریم که از 2011 میلادی به بعد٬ به یک باره توجه همه قدرت ها بر روی این دو کشور متمرکز شد.

ناگهان همه به صرافت این افتادند که سوریه تحت رهبری بشار اسد و لیبی تحت رهبری معمر قذافی٬ باید به هر قیمتی شده٬ متحول شود. هدف سیاسی خاصی در نظر گرفته شده بود تا به اقتدار این دو رهبر مهم پایان دهند و سرنوشت دو کشور عربی لیبی و سوریه٬ به تمامی تغییر پیدا کند.

در دو ماه اخیر نیز دیدیم که گونه ای خط و شبکه سیاسی از سوریه به سمت لیبی در حرکت است و قدرت نظامی و تسلیحاتی در این جهت به جریان افتاد و همه چیز را تحت تاثیر قرار داد. لذا٬ تحلیل نقطه ای این تحولات٬ خطاهای تحلیلی بزرگی را به دنبال می آورد و لازم است حتماً با نگرشی به تابلوی کلان تحولات٬ این موضوع مهم را به یاد داشته باشیم که مساله٬ صرفاً محدود به دست به دست شدن قدرت در یک نقطه محدود نیست.

اهمیت تعامل ترکیه و ناتو

در لیبی٬ چه تغییر عمده ای روی داده است؟

برای درک عینی و واقعی فضای سیاسی و امنیتی سوریه و لیبی٬ لازم است به این اظهارات چهره های دیپلماتیک مرتبط با این موضوعات منطقه ای و فرامنطقه ای٬ توجه کنیم. تامل بر روی سخنان هر کدام از مسئولین و چهره های زیر٬ می تواند ابعاد تحولات اخیر را تا حد زیادی روشن کند:

1. جیمز جفری کننده ویژه رئیس جمهور آمریکا در پفراینده سوریه گفت: حضور نظامی نیروهای ما در سوریه تا زمانی ادامه خواهد داشت که جنگ در سوریه برای کشور روسیه٬ عملاً به نقطه بن بست تبدیل شود.

2.در دیدار بین رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و استولتنبرگ دبیرکل ناتو٬ گفته شد: ناتو در لیبی٬ به همان طرفی کمک می کند که مورد حمایت آنکارا است.

3. گیر پدرسون فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در پفراینده سوریه٬ در گفت وگو با خبرنگاران گفت: در حال رایزنی و همکاری هستیم تا دور جدید گفت وگوهای مرتبط با تدوین قانون اساسی سوریه در ژنو از سر گرفته شود.

4.ابراهیم کالین سخنگو و مشاور سیاست و امنیت ملی نهاد ریاست جمهوری گفت: روسیه و برخی کشورهای دیگر٬ در خاک لیبی٬ به دنبال افزایش تنش و درگیری هستند.

5.فرماندهی نیروهای آمریکایی مستقر در آفریقا اعلام کرده که نیروی هوایی روسیه چندین ففرایند هواپیمای جنگنده به لیبی فرستاده و این هواپیماها را در آنجا مستقر کرده است.

6.برخی رسانه های روسی نزدیک به کرملین از این موضوع خبر دادند که چند تانک و زره پوش نیروی زمینی ارتش ترکیه در لیبی مشاهده شده اند.

7.گفته شده که آمریکا به منظور مقابله با قدرت دریافت روسیه در لیبی٬ به فکر آن است که در خاک همسایه لیبی٬ یعنی در تونس٬ نیروهای خود را مستقر کند.

8.رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه٬ پس از دیدار با فائز السراج نخست وزیر دولت وفاق ملی لیبی گفت: هم در فرایند گفت وگوهای برلین و هم در هم اندیشی های ناتو٬ با تمام توان از واقف ملی لیبی حمایت می کنیم. به باور ما٬ این گفته برخی مقامات سیاسی که معتقدند نمی توان حفتر را کنار نهاد٬ یک خطای آشکار است.

آمریکا٬ سوریه و کردها

به موازات تحولات لیبی٬ در سوریه نیز تحولات مهم دیگری در جریان است. ماجرا از این قرار است که آمریکایی ها به فکر این هستند که هر دو طیف سیاسی کردهای شمال سوریه٬ یعنی طیف پ.ک.ک و بارزانی را به هم نزدیک کنند.

مظلوم کوبانی فرمانده قسد (قوات سوریا دموکراتیک) گفت: دور نخست گفت وگو بین جریانات کُردی با موفقیت پایان یافته و وارد فاز دوم شده ایم. ما در کنار هم پیروز خواهیم شد و تاریخ خواهیم نوشت.

سخنان مظلوم کوبانی٬ نشان می دهد که همان فعالیت های تدریجی تیم جیمز جفری که از اواسط سال 2019 میلادی آغاز شده بود٬ حالا رفته رفته در حال ثمر دادن است.

جیمز جفری٬ در فاز نخست٬ با فواد علیکو وارد گفت وگو شد. او یکی از سران گروه های کُردی نزدیک به بارزانی یعنی شورای میهنی کردهای سوریه (ENKS) است که به درخواست جفری٬ با مظلوم کوبانی دیدار کرد. سپس جفری شخصاً به استانبول آمد و با سران دیگر احزاب نزدیک به بارزانی هم دیدار کرده و پروژه واشنگتن را با آنان در میان نهاد.

البته فقط دیپلمات های آمریکایی وارد میدان نشدند و برای تکمیل فرایند سیاسی - نظامی٬ ژنرال آمریکایی مهم منطقه یعنی فرانک مک کنزی نیز به دیدار مظلوم کوبانی رفت.

جیمز جفری امیدوار بود که کردهای سوریه را به ترکیه نیز نزدیک کند. به همین خاطر در ترکیه٬ در وصف سربازان ترکیه که در شمال سوریه جان خود را از دست داده بودند٬ واژه شهید را به کار برد و پس از دیدار با مقامات آنکارا به اقلیم کردستان عراق رفته و با رئیس اقلیم یعنی نیچیروان بارزانی دیدار کرد.

سپس دوباره سراغ مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه رفته و پس از آن نیز با نعمت داود یکی دیگر از سران شورای میهنی کردهای سوریه دیدار کرد. در همین حال و به موازات این ترافیک دیپلماتیک٬ آمریکا در شمال شرق سوریه و در حسکه٬ برای تسلط کردها بر چاه های نفتی٬ به آنها سلاح و تجهیزات داد.

در یک جمع بندی کلی می توان گفت: آمریکا از همه این تحرکات٬ سه هدف اساسی دارد:

1.تبدیل سوریه به باتلاقی برای روسیه.

2.رساندن ترکیه و روسیه به نقطه چالش٬ تقابل و درگیری در برابر هم در هر دو میدان سوریه و لیبی.

3.با سوء استفاده از اختلافات ترکیه و روسیه٬ یک منطقه نفتی در اختیار کردها قرار داده و برای آن٬ ساختار و موقعیت خاصی تعریف کند. در صورتی که اهداف آمریکا در این بازی پیچیده بر اساس خواسته های تیم جفری پیش برود٬ آمریکا رفته رفته همه را به انتخاب بین بد و بدتر سوق خواهد داد و کاری می کند که حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه (پ.ی.د) صاحب یک ساختار فدرالی شود.

یکی از مهم ترین مسائل ترکیه در گستره تحولات مزبور٬ این است که از فقدان یک استراتژی فراگیر و روشن٬ رنج می برد. لازم است به این خطای سیاست خارجی دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه اشاره شود که به قیمت دستیابی به امکان نفوذ و سازماندهی مخالفین سوری در غرب فرات٬ ناچار شده اجازه دهد که کردها در شرق فرات٬ صاحب یک موقعیت و گذرگاه مهم باشند.

سیاست غلط حزب عدالت و توسعه در ارتباط با آمریکا و روسیه را باید نوعی از نئو عبدالحمیدگرایی نامید که پیامدهای سختی به بار خواهد آورد. ترکیه به شدت محتاج این است که به جای نمایش دادن رابطه خود با روسیه به مثابه یک رابطه تاکتیکی٬ نشان دهد که آمریکا را به عنوان یک خطر جدی می بیند و در گستره مهم و حساس سوریه٬ لیبی و مدیترانه٬ با روسیه به شکل استراتژیک همکاری می کند.

منبع: خبرگزاری تسنیم
انتشار: 15 مرداد 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: karnikan.ir شناسه مطلب: 958

به "نقشه آمریکا برای ترکیه در دو حوزه سوریه و لیبی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "نقشه آمریکا برای ترکیه در دو حوزه سوریه و لیبی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید